قتل‌عام گسترده جنین‌ها در میان خانواده‌های ثروتمند ایرانی
تاریخ انتشار: ۴ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۹۰۴۰۱۴
به گزارش فارس، انتشار آمار «بیش از 1000 سقط در روز» بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های مختلف داشت و پیرو آن اولین سوالی که به‌صورت جدی مطرح شد این بود که عوامل اصلی این آمار تکان‌دهنده چیست؟ از عوامل مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کدام نقش پررنگ‌تری در پدیدآمدن این معضل دردناک دارند؟ در مسائل اجتماعی پیدا کردن علتهای یک موضوع و وزن هر کدام از علت‌ها، کار بسیار مشکلی است که به پژوهش‌های متعدد نیاز دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
زنان ثروتمندتر، با احتمال بالاتری اقدام به سقط می‌کنند
مهمترین و گسترده‌ترین پژوهش در خصوص عوامل موثر بر سقط غیرقانونی، تحقیقی است که دکتر «امیر عرفانی» استاد جامعه‌شناسی سلامت دانشگاه «نیپسینگ»کانادا بر روی زنان تهرانی انجام داده است. دکتر عرفانی برای بررسی علت سقط‌های ناسالم یا غیرقانونی، پژوهش مفصلی را با در نظر گرفته یک بازه زمانی 5 ساله و در سال‌های 1388 و 1393 انجام داده که در هر مرحله حدود 3 هزار زن مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌های این پژوهش، نکات مهم و قابل تأملی را در خصوص علتهای گرایش به سقط نشان داد. نکته مهمی که در یافته‌های این پژوهش خود را نشان می‌دهد این است که بیش از 80 درصد این زنان، از روش‌های پیشگیری استفاده می‌کرده‌اند.
طبق یافته‌های این تحقیق که در مجله زنان مامائی و نازائی ایران به چاپ رسیده است،هرچه زنان «ثروتمندتر» باشند، احتمال اقدام به سقط در آنها بیشتر است. این یعنی بر خلاف تصور عمومی یا ذهنیتی که القا می‌شود، مشکلات اقتصادی یا فقر علت سوق پیدا کردن زنان به سقط جنین نیست و برعکس زنان هر چه از نظر اقتصادی در وضعیت بهتری باشند، احتمال اقدام به سقط در آنها بیشتر است. در نتیجه که بر خلاف فضاسازی‌های موجود مبنی بر تأثیر وضعیت اقتصادی بر آمار بالای سقط، عمده آمار سقط مربوط به خانواده‌هایی است که از نظر اقتصادی درسطح بالایی قرار دارند. محققان اجتماعی در این خصوص می‌گویند بین طبقه اجتماعی و سقط رابطه مستقیم وجود دارد به این خاطر والدین در طبقات بالای اجتماعی، فرزند را بیشتر مانع پیشرفت خود میدانند و از طرفی برای بزرگ کردن فرزند به سطح رفاه و امکانات بیشتری نیاز دارند.
سقط تحت تاثیر شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر»
یافته‌های این پژوهش گسترده، موضوع مهم دیگری را نیز نشان می‌دهد و آن اینکه احتمال سقط در بین زنان بدون فرزند و یا دارای یک فرزند، بیشتر است. یعنی علت اصلی اقدام به سقط برای بسیاری از زنان، تعداد فرزندان زیاد نیست بلکه تلاش برای عدم قبول مسئولیت فرزند و یا تحت‌تاثیر این نگاه القا شده طی این سال‌هاست که فرزند کمتر به معنای زندگی بهتر خواهد بود. به عبارت دیگر، یکی از علتهای اصلی آمار بالای سقط جنین در کشور، رواج گرایش به تک‌فرزندی در طی سال‌ها اخیر است که عوامل مختلفی مسبب آن بوده است؛ از فضاسازی اجتماعی برای سوق‌دادن خانواده‌ها به فرزند کمتر تا تبلیغات رسانه‌ای مختلفی که نگرش عموم نسبت به فرزند بیشتر را منفی نموده است.
فرهنگ غلطی که تحصیلکرده‌ها را به سمت سقط سوق می‌دهد
در تحقیقات مفصل دکتر عرفانی، ارتباط میان سطح تحصیلات زنان با سقط جنین توسط آنان نیز مورد بررسی قرار گرفت که نتایج این تحقیقات نشان داد زنانی که تحصیلات بالاتری دارند، با احتمال بالاتری به سقط جنین اقدام خواهند کرد. این موضوع را می‌توان متأثر از فرهنگی دانست که تحصیلکرده بودن را مساوی با تعداد کمتر فرزندان معرفی نموده است.
نکته آخر آنکه طبق این پژوهش، اقدام به سقط در میان خانواده‌ها و زنانی که اعتقادات مذهبی کمتری دارند، بیشتر است. از این موضوع می‌توان اینگونه استنباط کرد که باورهای مذهبی در خصوص حرام بودن اقدام به سقط، تاثیر مهمی بر محافظت از جنین‌های به دنیا نیامده دارد.
اکثر این زنان به روش‌های پیشگیری دسترسی کامل داشته‌اند
بعد از انتشار آمار تکان‌دهنده سقط، برخی تلاش کردند سیاست‌های جمعیتی چندسال اخیر و عدم دسترسی به لوازم پیشگیری از بارداری را علت اصلی این آمار معرفی کنند. این در حالیست که یافته‌های پژوهش دکتر عرفانی نشان می‌دهد زنانی که با احتمال بالاتری اقدام به سقط می‌کنند، هم از نظر اقتصادی و هم از نظر سواد، در سطح بالایی قرار دارند و این بدان معناست که هم آگاهی و هم دسترسی کافی به روش‌های پیشگیری از بارداری دارند. چنانچه در نتایج آماری این پژوهش نیز، بیش از 80 درصد زنان، از یکی از روش‌های پیشگیری استفاده نموده و نسبت به آن آگاهی کامل داشته‌اند.
نکته دیگر آنکه اتفاقی که در نتیجه سیاست‌های جمعیتی افتاده، محدودکردن روش‌های «تشویقی» برای پیگیری از بارداری بوده است. یعنی دسترسی معمول به امکانات و وسایل پیشگیری از بارداری ناخواسته به راحتی امکان‌پذیر است و با توجه به قیمت این وسایل و ارائه آن در داروخانه‌ها، حتی خانواده‌های با سطح درآمد متوسط و پایین نیز به راحتی به آن دسترسی دارند. تنها اتفاقی که افتاده این است که به‌خاطر هشدارهای جدی کارشناسان در خصوص کاهش خطرناک رشد جمعیت، خانواده‌ها برای کمتر فرزند‌آوردن، تشویق نمی‌شوند.
نتایج مشابه در سایر پژوهش‌ها
نتایج پژوهش دکتر عرفانی، در تحقیقات دیگری که پژوهشگران سایر شهرها در خصوص علتهای گرایش به سقط انجام داده‌اند نیز تکرار شده است. از جمله در سال 90، «فیروزه ویسی» و «مریم زنگنه» دو تن از اساتید زنان و زایمان در دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه پژوهشی برای بررسی انگیزه اقدام به سقط و روش‌های به کار رفته انجام دادند. طی این پژوهش تمام زنان کرمانشاهی که در بازه زمانی فروردین تا اسفند سال 90 به سه مطب کلینیک ویژه دانشگاه علوم پزشکی این شهر مراجعه کرده بودند را مورد بررسی قرار دادند و انگیزه سقط، روش پیشگیری و مکان انجام آن را ثبت کردند. یافته‌های این پژوهش نشان داد، ســقط در زنان «با تحصیلات بالا» بیشــتر بوده و به طور عمده توســط ماما و در مطب انجام شده بود. مهمترین دلایل زنان برای سقط، «عدم تمایل» به داشتن فرزند بیشتر و فاصله کم با فرزند قبلی بود.
در این پژوهش نیز بالا بودن تحصیلات در زنانی که اقدام به سقط کرده‌اند، نشان می‌دهد عدم آگاهی نسبت به روش‌های پیشگیری عامل تأثیرگذار در بارداری ناخواسته آنان نیست. یافته‌های این تحقیق در خصوص روش‌های پیشگیری از بارداری توسط این زنان، این موضوع را تأیید می‌کند. چنانچه بیش از 80 درصد این زنان، از یکی از روش‌های مرسوم پیشگیری استفاده نموده‌اند و متنوع بودن این روش‌ها نشان‌دهنده آگاهی بالای این زنان نسبت به آن بوده است. بر این اساس به نظر می‌رسد این زنان نیز تحت‌تاثیر فرهنگ جامعه مبنی بر لزوم داشتن تعداد فرزندان کمتر، اقدام به سقط جنین نموده‌اند.
سقط جنین به‌خاطر نگاه منفی جامعه به تعداد فرزند
پژوهش دیگر تحقیقی است که توسط «رقیه نوری‌زاد» بر روی زنان آذری زبانی انجام شده است که اقدام به سقط کرده‌اند. او در این تحقیق با مصاحبه کیفی و دقیق به بررسی دلایلی پرداخته که سبب شده این زنان اقدام به سقط جنین خود کنند. بر اساس یافته‌های این تحقیق، یکی از دلایل اصلی سوق پیدا کردن زنان به سقط، «نگرش منفی اجتماع نسبت به تعدد کودکان» بوده است.
وی در ادامه به نکته مهمی اشاره می‌کند و می‌نویسد با اینکه طی سال‌های اخیر سیاست جمعیتی ایران در جهت تشویق به افزایش فرزندآوری تغییر کرده‌است، اما هنوز فرهنگ تک‌فرزندی و دو فرزندی بسیار رایج می‌باشد؛ به طوری که درک و تجارب زنان ایرانی از بارداری ناخواسته را تحت‌تأثیر قرار داده است. در کل در مطالعه حاضر، نقش عوامل فرهنگی-اجتماعی در عدم پذیرش بارداری و سوق به سقط، چشمگیر بود. این پژوهشگر در مقاله خود می‌نویسد نگرانی از عدم پذیرش اجتماع به علت محدودیت‌های اجتماعی فرزندآوری، یکی از ابعاد اصلی نگرانی زنانی است که اقدام به سقط نموده‌اند. این عدم پذیرش به علت ترویج فرهنگ تک‌فرزندی و دو فرزندی اتفاق افتاده است. این مهم بیانگر آن است که سقط، در خلأ اجتماعی رخ نمی‌دهد و گاهی جو فرهنگی جامعه، زنان را به سوی سقط سوق می‌دهد. سایر مطالعات ایرانی نیز نگرش منفی اجتماع نسبت به تعدد کودکان را در عدم تداوم باداری ناخواسته موثر گزارش کرده‌اند.
منبع: الف
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۹۰۴۰۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
یکی از ریشه‌های کاهش نرخ باروری در کشور ما حاصل یک نگاه مالتوسی بود
علی اکبر محزون عضو کمیته علمی دومین جایزه جوانی جمعیت گفت: شروع کاهش نرخ باروری در کشور ما به حدود دهه چهل بر می گردد. در اولین سرشماری کشور که سال ۱۳۳۵ اجرا شد و پس از آن در سال ۱۳۴۵ برای اولین بار در ایران نرخ رشد جمعیت محاسبه شد که آن زمان ۱/۳ درصد بود از همان سال‌ها هشدارهای رشد جمعیت آغاز شد. سال ۴۶ بیانیه تهران در خصوص تنظیم خانواده و ضرورت کنترل جمعیت تصویب شد و بعد از انقلاب هم در دهه شصت بحث جمعیت دوباره مطرح شد. در برنامه توسعه سال ۱۳۶۷ طرحی با عنوان سیاست تحدید موالید مطرح شد. هدف این طرح چنین بود که اگر در سال ۱۳۶۷ میانگین هر خانواده ۵/۶ فرزند بود تا سال ۱۳۹۰ این عدد به ۴ فرزند کاهش یابد. درسال ۷۲ قانون تنظیم جمعیت در مجلس شورای اسلامی تایید شد که طبق این طرح فرزند چهارم به بعد محروم از فعالیت اجتماعی شود. سال ۱۳۷۳ و به میلادی ۱۹۹۴ اجلاس بین المللی جمعیت و توسعه در قاهره با مشارکت ۱۷۹ کشور جهان از جمله ایران برگزار شد و مواحده طرح کنترل جمعیت در سطح بین الملل تحت عنوان International Conference on Population and Development تصویب شد. ریشه اصلی کاهش نرخ رشد جمعیت در دنیا و کشورما از اینجا آغاز شد.
وی افزود: علت شدت این کاهش در ایران به این دلیل بود که علاوه بر کنترل اجتماعی کنترل فردی نیز به وجود آمد. خانواده‌ها از دهه ۶۰ بنا به عوامل مختلف مانند کاهش مرگ و میر کودکان و شانس زنده ماندن بالا، تصمیم به فرزندآوری کمتر گرفتند چرا که قبلا پنج فرزند متولد می‌شد که لااقل سه نفر از آنها زنده بمانند. دیگر نیازی به چنین اقداماتی نبود پس همان سه فرزند متولد می‌شدند.
دی در ادامه گفت:، اما به تعبیر خودم این‌ها حاصل یک نگاه مالتوسی بود بحث تنگ دستی که ناشی از افزایش فرزند می شود. بحث دوم جریان اجتماعی بود. افراد با استمرار فرایند توسعه وارد مباحثی شدند که باعث پیشرفت فردی آنها شود و به تحرک اجتماعی پرداختند و فرزند آوری را مانع این پیشرفت دیدند. بحث فردگرایی در جامعه باعث شد تحرک اجتماعی و فرزند آوری در مقابل هم قرار گیرند؛ و در مرحله سوم جایگزینی برای نهاد خانواده و تغییر نهاد خانواده که حاصل تغییر نگرش‌ها در جوامعی مثل ایران شد روند رشد را به شدت کاهش داد.
وی تاکید کرد: بر روی مبانی فکری و نظری موضوع باید بیشتر تمرکز کرد و اقدامات اساسی صورت بگیرد. در دنیا هم برای موضوعات مهم همینطور عمل می‌کنند. باید الگوی یک خانواده کامل را بسازیم، مبنی بر نظریه شهید مطهری از انسان کامل این قالب را در مبانی فکری خانواده جای دهیم و در ادامه به تعهد به خانواده بپردازیم.
جامعه دانشگاهی و حوزه علمیه نیز می‌تواند در حوزه شناسایی مسائل و ترسیم وضع مطلوب کمک شایانی به این راهبرد داشته باشد.
نقش جایزه ملی جمعیت در مرحله اول ایجاد انگیزه است و برای اثرگزاری بهتر می‌تواند به اصطلاح، کف میدانی‌تر و در محله‌ها و مراکز عمومی باشد. تا انگیزه نخبگان را در جامعه عمومی بیشتر کند. چرا که بحث خانواده است و حتی می‌تواند الگویی شود تا هم محلی‌ها و خانواده هم به نخبگان رجوع کنند.
دومین جایزه ملی جوانی جمعیت به همت ستاد ملی جمعیت در بخش‌های خانواده، رسانه، سازمان‌های مردم نهاد، دستگا‌های اجرایی، شرکت‌ها و موسسات خصوصی، مدیران و نخبگان اردیبهشت سال جاری با شعار سهم من از جوانی ایران برگزار خواهد شد.
علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به سایت jameyat.ir مراجعه فرمایند
باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی ازدواج و خانواده
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود